De compositie van de kindertekening zegt veel over de positie die het kind denkt in te nemen in de wereld. Dit kun je vooral zien in tekeningen van kinderen waarin het kind zichzelf heeft nagetekend. Het tekenpapier wordt dan door het kind gezien als de levensruimte van het kind waar het al zijn activiteiten uitvoert. De positie die het kind aangeeft op het tekenpapier, staat in verband met zijn conflicten en verlangens. Naast de positie speelt ook de grootte van de tekening een rol. Dit geeft inzicht in de positie van het kind in de wereld.

Symboliek van de bladspiegel:

Dit is het schema van Royer en heeft betrekking op rechtshandige in een cultuur waar het geschrift van rechts naar links loopt. De betekenis van de bladspiegel kan omgekeerd zijn bij linkshandige en andere culturen.

Bladranden

Naast het feit dat de bladspiegel belangrijk is, is ook het benutten van de bladranden belangrijk. Je ziet bijvoorbeeld veel bij kindertekeningen dat de onderkant van het papier als bodem gebruikt wordt. Kinderen tekenen hier bijvoorbeeld huizen, bomen en mensen op. Dit komt doordat de kinderen nog niet weten hoe ze zelf een bodem moeten tekenen en gebruiken daarom de structuur van het papier.

De tekening van een kind wordt soms afgesneden bij de bladranden. Deze afsnijding heeft dan een symbolische betekenis net als dat wat weggelaten wordt door het kind. Dit zal ik nu uitleggen met een voorbeeld. Neem als voorbeeld ‘De boom’ dit is een onderwerp dat vaak terugkomt in kindertekeningen. Ieder kind tekent de stam van de boom aan de onderkant van het papier en de bladeren van de boom aan  de bovenkant van het papier. Toch zijn er verschillen in deze bomen. Soms worden de bladeren van de bomen aan de bovenrand afgesneden. Dit zou kunnen verwijzen naar opgeblazen verwachtingen, ambities of idealen die niet uitgewerkt kunnen worden. Daarnaast heb je ook kinderen die de bladeren van de boom aan de bovenkant afplatten, omdat ze er nog wolken boven willen tekenen. Onderzoekers zeggen dat dit erop kan wijzen dat het kind onder druk staat in de realiteit. Het kind kan zich dus onvoldoende ontwikkelen.

Ook kunnen er dingen worden afgeleid uit de verhoudingen binnen het geheel van de tekening. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de afstanden, scheidingslijnen en barrières tussen verschillende delen van een kindertekening. Soms zie je dat kinderen bijvoorbeeld familieleden in verschillende vakjes plaatsen. Deze tekening lijkt dan wel op een stripverhaal. Hiermee kunnen kinderen laten zien dat ze behoefte hebben aan een beveiligde afgrenzing tussen verschillende personen.

Opbouw van een tekening

Als kinderen beginnen met een tekening hebben ze voorkeuren bij de opbouw van een tekening. Bij het maken van de opzet van een tekening maken kinderen drie belangrijke beslissingen. De eerste is natuurlijk waar ze beginnen met tekenen. De tweede is in welke richting ze tekenen. Tekent het kind met de klok mee of tegen de klok in? En als derde hoe groot de tekening moet worden.

Onderzoekers hebben aangetoond dat er in het algemeen een sterke neiging is om aan de bovenkant van het papier te beginnen. En dan van links naar rechts te tekenen. Een belangrijke factor hiervoor is natuurlijk het schrijven. In de meeste culturen leren we namelijk van links naar rechts te schrijven. Maar de voorkeur om links bovenaan te beginnen is al aanwezig bij kinderen voordat ze leren schrijven. Door deze voorkeur kunnen we een aantal kenmerken van kindertekeningen bepalen. Het is namelijk zo dat de meeste kinderen treinen tekenen die naar links rijden. Dit is nu dus te verklaren, want de meeste kinderen beginnen namelijk met het tekenen van de motor. Die tekenen ze dus meestal aan de linkerkant van het papier, omdat hier de voorkeur naar uit gaat. De motor bepaalt de bewegingsrichting van de trein en daarom rijdt de trein dus van rechts naar links.